Aalten

Grenspalen-revue

Introductie en Toelichting
Stenen en palen op de grens ned-dld: Achterhoek
- Inleiding
- Palen en Stenen op grens Achterhoek
  - Dinxperlo-Aalten
    - Dinxperlo
    - Aalten
  - Winterswijk
    - Woold
    - Wooldse veen
    - Kotten
    - Ratum
    - Meddo
  - Eibergen
Grensstenen 1766
Overige palen Gelderland-Duitsland
- Langs Liemers en Montferland
Op de grens van Gelderland
Op de grens van Gelre
Grenspalen in Gelderland
- Rond Arnhem
- Rond Rozendaal
Grenspalen in Noord-Holland
Jachtpalen
Palen op rivierdijken
Kleine groepen en solitairen
- grens Voorburg-Leidschendam
- in het Openluchtmuseum Arnhem

locatie 745 - locatie 748D

locatie 749 - locatie 756

De volgende foto verschijnt door op de reeks kleinere foto’s te klikken.

Overzichtskaarten
zeskantvorm is steen uit 1766; pijlvorm is obelisk; open driehoek is andersoortig.

Aalten west

Aalten oost

BIJZONDERHEDEN

Verplaatsingen van wapen- en letterstenen
In 1766 zijn langs dit deel van de grens zijn 12 wapenstenen geplaatst. Enkele stenen zijn verhuisd: 173 naar Gronau, 175 naar het Hamalandmuseum in Vreden. Verdwenen zijn de stenen 172 en 161. Daarover is niets bekend. Op de oorspronkelijke locatie zijn acht wapenstenen overgebleven. De meeste zijn door weer en wind wat smoezelig geworden met algen erop. Beschadigingen vallen mee en korstmos komt weinig voor.
In 1766 zijn vier zogenaamde letterstenen geplaatst: met de nummers 164, 166, 169 en 170. Daarvan staan er twee nog op de oude plaats: 166 en 170. Bij een inspectie in 1819 bleek steen 164 verdwenen. De assessor van Aalten, R. Arentzen, die de inspectie bijwoonde, bood aan om voor 12 gulden een nieuwe steen te plaatsen. Dat is ook uitgevoerd, deze steen heeft een rechthoekige vorm en staat er nog. Waar steen 169 is gebleven, is onbekend. Nu staat op die plaats een hardstenen paal met nr 751 (locatie 750A). Wapensteen 168 is namelijk blijven staan op locatie 751. Ook de letterstenen tonen algen en soms korstmos.

Verplaatsingen van grenspalen
Na 1817 zijn er langs dit grensdeel 12 houten palen geplaatst die later vervangen zijn door de Bismarckpalen van hardsteen. Ook is obelisk 172 tussengeplaatst. Van deze hardstenen palen zijn er nog 9 aanwezig. Bij de niet verplaatste palen valt op dat paal 172 is blijven staan op locatie 748B. Dat was een tussenlocatie in de 1817-serie en de paal heeft het nummer gekregen van de wapensteen 172 die verdwenen is. Dat de paal 172 geen hoofdpaal is geweest, is ook te zien aan de lage plaats waarop het cijfer uitgehakt is. Zes palen staan op een andere locatie. Drie zijn er over een relatief grote afstand verplaatst: ongeveer 2 en 2,5 km. Zo ging grenspaal 747 over een dergelijke afstand naar locatie741, omdat wapensteen 747 is blijven staan. Locatie 741 ligt in een bocht van de beek ter hoogte van IJzerlo. Grenspaal 749 stond op de Bodendijk naast wapensteen 171 en werd overgebracht naar locatie 747C; westelijk van de grensovergang in de provinciale weg N313: Aalten-Bocholt. Grenspaal 753 stond in een knik in de grens bij de boerderij Snellink en staat nu op locatie 755B. Dat is iets westelijk van de groene grens overgang Am Landgraben. Verdwenen zijn de palen met nummers 748, 754 en 756. Paal 748 stond op de rand van de voornoemde provinciale weg en is, (vermoedelijk na een wegverbreding) vervangen door een metalen plaatje in het wegdek. De meeste palen zijn onbeschadigd, natuurlijk zijn vele wat groenig van de algengroei. Korstmos komt weinig voor.

Opvallende stenen en palen

Op dit punt kruist de Bodendijk vanuit Aalten de grens. De Bodendijk heet zo omdat boden vanuit het Hertogelijke Hof te Arnhem: de hoofdstad van Gelre en vanuit Bredevoort: de domicilie van de Drost; deze route gebruikten om naar het Bisschoppelijke Hof in Münster te gaan.

De afwijkende steen op de plaats van lettersteen 164 (locatie 164)

Een nagenoeg geheel verdwenen paal op locatie 753B.

Deze steen is verplaatst van boerderij Snellink naar overgang Am Landgraben; dat is over ca 2 km. Met de gebruikte arcering en becijfering lijkt het erop dat palen 753, 755 en wellicht ook 754 (nu op locatie 753B) tegelijkertijd besteld zijn.