AAN DE WAAL

Introductie en Toelichting
Achterhoek - Duitsland
- Inleiding
- gemeenten afzonderlijk
  - Dinxperlo-Aalten
    - Dinxperlo
    - Aalten
  - Winterswijk
    - Woold
    - Wooldse veen
    - Kotten
    - Ratum
    - Meddo
  - Eibergen
Achterhoek - Münster stenen 1766
Gelderland-Duitsland zuid van Dinxperlo
- Langs Liemers en Montferland
- Zuid van de Rijn
Grens Gelderland
Grens Gelre
In Gelderland
In Noord-Holland
In Utrecht
- grens Elst (U)-Amerongen
In Zuid Holland
- grens Voorburg-Leidschendam
Jachtpalen
Palen op rivierdijken

NOORDZIJDE VANAF DOORNENBURG

Tussen Doornenburg en Gendt lag een Kleefse enclave: Hulhuizen. Oude kaarten bekijkend zou deze paal de markering kunnen zijn geweest van Hulhuizen ofwel met Gendt ofwel met Doornenburg. En anders was het de grens tussen de dorpspolders van Gendt en Doornenburg. De paal heeft een meerkantige doorsnede; lijkt op de grenspaal die oost van Millingen op de dijk staat.

Tussen Gendt en Haalderen, ter hoogte van Kommerdijk, staat deze merkwaardige paal; een Rijksmonument (nr 16082); hardsteen; 18de eeuws; gerepareerd met beugels.

Een paal tussen Bemmel en Haalderen of Gendt ben ik niet tegengekomen; wel deze: Bemmel-Doornik; westelijk van Bemmel. Wellicht was Doornik toendertijd een aparte nederzetting binnen Bemmel. In de nabijheid staat het Huis Doornik.

In westelijke richting staat nog voor de Waalbrug de volgende paal: DOORNIK – LENT; opnieuw de stompe trapeziumvorm die ook langs het Pannerdens kanaal gebruikt is. Verjongend van 55x55cm naar 45x45 cm en ongeveer 1m hoog; sommige sterk verweerd.

Verdergaand naar het westen staat de volgende paal: Lent en Oosterhout. Beide kernen zijn nu onderdeel van Nijmegen.

De volgende paal markeert de grens van Oosterhout met Slijk-Ewijk.

Slijk-Ewijk en Loenen grenzen aan elkaar, want Loenen ligt zuid van Andelst. Deze paal en de volgende twee zijn van ijzer en volgens Monumentendienst rond 1900 geplaatst.

De volgende dijkvakscheiding is die tussen Loenen en Wolferen.

Wolferen hoort ook bij de gemeente Andelst, maar was vroeger kennelijk een zelfstandige kern. Bij alle drie palen staan de dorpsnamen niet op een horizontale balk, maar in het vlak. Dit in tegenstelling tot de palen vanaf Bemmel.

tussen Ochten en IJzendoorn
Op de kruising van de Lappenafweg met de Waalbandijk staat deze hardstenen grenspaal. De beschadiging van de kop maakt het onmogelijk de inscripties te lezen.

tussen Ophemert en Varik
Deze hardstenen grenspaal heeft een zeskantige doorsnede en een ronde kop; totale breedte ca 10 cm; hoogte ca 80 cm; geen tekst

tussen Heesselt en Opijnen
Hier staat een soortgelijke kleine paal als de vorige: hardsteen; ca 80 cm hoog; zeskantig; zwaar beschadigd; kop er af; een onleesbare tekst

oost van Waardenburg
Zuidelijk van Neerijnen staat deze onbeschadigde relatief kleine paal; hardsteen; ca 80 cm hoog; zeskantig met ronde kop; 120 cm hoog. Er is een uitgebeitelde tekst: Waardenburgh en daaronder Hiem: de oude naam voor Waardenburg.

tussen Tuil en Haaften
Dit is een betonnen paal met als tekst: HAAFTEN; vierkant met bolle kop; staat niet op de oorspronkelijke grens.

tussen Haaften en Hellouw
De grens wordt gemarkeerd met een hardstenen paal ca 1m hoog; rechthoekig 25x15cm; met een ronde kop.

zuidzijde vanaf DUITSLAND

Op de rijksgrens oost van Millingen staan twee palen. Aan de buitenzijde van de dijk staat grenspaal 657; nieuw, van beton. Aan de binnenzijde staat een meerkantige hardstenen paal. Volgens bijstaande infobord wordt hiermee het begin van het Millingse Banvak aangegeven. De paal zou een oude grenspaal uit 1817 zijn. In dat jaar werden er eerst houten palen geplaatst op de nieuwe rijksgrens. Pas na 1848 zijn houten palen vervangen door palen van hardsteen. De paal lijkt op de paal bij Gendt op de noorddijk. Denkbaar is dat het palen zijn geweest om de Kleefse enclave te markeren.

Deze paal tussen Kekerdom en Millingen met tekst LANDSDIJK geeft de grens aan tussen het dijkvak Bimmen-Kekerdom: Millingse Bandijk (Rijkswaterstaat) en dijkvak Duffeltdijk (Deichschau Düffel). Voor 1816 viel Kekerdom onder Pruissen als één van de Kleefsche Enclaves. Deze paal heeft dezelfde vorm als de "LANDSDIJK"paal bij Doornenburg. de paal geeft dus een onderhoudsgrens aan en geen lands- of provinciegrens.

De grenspaal tussen Brakel en Zuilichem is gemaakt van gietijzer. De paal toont het wapen van Brakel: twee zalmen; de paal is rond; diameter ca 277 cm; de grote hoogte; de kleur is donkergroen; bovenaan is een horizontaal vierkant geplaatst met daarop een witte bol.