grenspalen rond Doetinchem
In een leuk artikel, verschenen in Kronyck nr 159 (blad van Historische Vereniging Deutekom), beschrijft de heer B. Eenink de grenspalen rond Doetinchem. Daardoor kwam ik te weten dat er daar ook grenspalen geplaatst zijn. Hij noemt vier palen op de gemeentegrens en twee in het Zelhelmse Museum Smedekinck.
Mijn verkenning was in 2020. Foto’s en locaties zijn hieronder opgenomen.
In 1920 zijn Ambt Doetinchem en Stad Doetinchem één gemeente geworden. Ter gelegenheid daarvan zijn de grenspalen, gemaakt van gewassen beton, geplaatst.
In 2005 is de gemeente Bronckhorst gevormd uit diverse kleine gemeenten ten noorden en westen van Doetinchem. Op meerdere grenspunten zijn toen de grenspalen vervangen door metalen bordjes met de tekst: gemeente Bronckhorst. Bestaande grenspalen zijn toen verwijderd, omdat ze kapot waren of anderszins in slechte staat. Vandaar dat er nu nog vier oorspronkelijke grenspalen van Doetinchem op hun plek staan. De palen zijn vervaardigd van gewassen beton; dat betekent dat aan het oppervlakte duidelijk grindstenen te zien zijn. De palen zijn vierkant: ca 25x25 cm met een nagenoeg platte kop. De hoogte boven maaiveld is verschillend; variërend tussen 0,80 en 1,80 m. Iets onder de kop is op alle zijden een glad cementvlak aangebracht. Op de zijde die naar Doetinchem is gericht staat de plaatsnaam DOETINCHEM en op de tegenoverliggende zijde de naam van de andere gemeente. Dat is niet bij alle palen zo; ook een blanco vlak komt voor. Soms ziet het eruit of de andere plaatsnaam met cement dicht gesmeerd is of dat een nieuw cementvlak aangebracht is.
De meest westelijke paal; nr 1; staat langs de Barlhammerweg richting Laag-Keppel. De paal is gemaakt van gewassen beton; vierkant ca 25x25 cm; met een licht puntige kop en ca 1,5 m boven de grond.
De zijde gericht naar Doetinchem toont de tekst GEMEENTE DOETINCHEM; de andere zijde is blanco. Niet te zien is of daar de gemeentenaam: Hummelo en Keppel gestaan heeft.
Paal 2 staat aan de rand van een nieuwe woonwijk van Doetinchem langs de Wehlseweg. De paal heeft dezelfde vorm en uiterlijk als paal ; ook hier is de andere kant blanco; de hoogte boven de grond is ca 1 m.
Paal 3 staat in wat vroeger een klein dorpje buiten Doetinchem was: Wijnbergen aan de Oude IJssel. De grens met de gemeente Bergh was hier. De paal is gelijk aan de vorige, maar nu is de de tweede gemeentenaam wel vermeld. De locatie is nauwelijks opvallend, mede door de geringere hoogte: ca 0,80 m.
Paal 4 is natuurlijk gelijk aan de andere; ca 1,80 m hoog en een blanco achterkant. Dit is de grens met Zelhem
Twee grenspalen zijn verhuisd naar het Museum Smedekinck in Zelhem. De eerste staat bij de ingang, ziet eruit als goed onderhouden en draagt de namen: DOETINCHEM en ZELHEM. De andere staat elders op het museumterrein en toont alleen de naam DOETINCHEM.
Deze grenspaal staat bij de ingang van het museum; is duidelijk goed onderhouden; gaaf en ca 1,60 m hoog.
Deze paal staat achter op het erf; is van gewone beton en heeft ook een ander lettertype. Er zit een weinig mos op; hoogte ca. 1,70 m.