twee grenspalen in het Openluchtmuseum Arnhem
Het Openluchtmuseum in Arnhem bezit twee grenspalen die min of aan de oostgrens van het park staan; aangegeven met een ster.
De ene paal is een jachtpaal die gestaan heeft nabij de zuidoever van de Rijn in de buurt van de spoorbrug van Oosterbeek. Deze paal gaf de grens aan van de Heerlijkheid Meijnerswijk. Van de laatste eigenaren zijn te noemen Graaf van Ranzow van Meijnerswijk die het kocht van de gemeente Arnhem in 1826. De Graaf verkocht het gebied in 1845 aan Koning Willem II.
De andere paal stond op de grens tussen Gelre en Gulik. Beide twee hertogdommen zijn later opgegaan in provincie Limburg. Na de Napoleontische tijd ging eerst het grootste deel van Gulik naar Pruissen. Na de verzelfstandiging van België gingen delen westelijk van de Maas naar België. Ook het vierde kwartier van Gelre rond Roermond is onderdeel van de provincie Limburg geworden.
Naast beide palen staat een informatiebord. Gegevens daarop zijn deels vermeld naast de foto’s.
Palen bezocht in voorjaar 2018. Dank aan het Openluchtmuseum voor de plattegrond.
HEERLIJK
HEID
MEIJNERSWIJK
JACHTPAAL
Deze jachtpaal gaf de grens aan van het jachtgebied in de Heerlijkheid Meijnerswijk. Meijnerswijk ligt tegenover Arnhem aan de andere kant van de Rijn. Graaf van Ranzow kocht het in 1826 van de gemeente Arnhem. In 1814 waren de heerlijke jachtrechten hersteld. Meerdere personen met jachtrechten hebben daarna jachtpalen geplaatst; o.a. de eigenaar van het Hof te Dieren rond het jaar 1820. Voor de hand ligt dat Van Ranzow in 1826 of vlak daarna heeft begrensd met jachtpalen.
Opvallend is deze paal dezelfde vorm en afmetingen heeft als de jachtpalen nabij Hummelo, bij Aalten, rond Sonsbeek, bij Dieren en rond Kasteel Twickel. Bekend is dat het kasteel Twickel steenhouwers in dienst had. Wellicht zijn al deze palen daar dus gemaakt.
Tot 1939 heeft deze paal gestaan op de zuidelijke Rijnoever nabij de spoorbrug van Oosterbeek. Vervolgens is de paal herplaatst in het Openluchtmuseum.
Een tweede paal heeft gestaan bij de zuidelijke oprit van de schipbrug tussen Arnhem en de Betuwe. Nadere gegevens over deze of andere palen ontbreken.
zijde GULYCK
zijde GELRE
Deze grenspaal heeft de grens tussen de Hertogdommen Gelre en Gulik gemarkeerd. Mogelijk al voor het jaar 1600.
Het betreft hier het zuidelijke vierde kwartier van Gelre gelegen rond Roermond. Met het ontstaan van België zijn delen van deze hertogdommen opgegaan in de provincie Limburg.
Al in 1914 schonk de Burgemeester van Roosteren de paal aan het Openluchtmuseum. Dat was vier jaar voor de officiële opening en daarmee is de paal één van eerste objecten van het museum.